Het immuunsysteem – onze weerstand – is het meest complexe systeem in ons lichaam en speelt een cruciale rol in het voorkomen van ziekte maar ook bij het doorstaan en herstel van een ziekte. Hoe kan de Traditionele Chinese Geneeskunde je ondersteunen?
Dit artikel is geschreven om je te helpen je immuunsysteem te ondersteunen. Bij klachten, die zouden kunnen wijzen op een infectie met het coronavirus, dien je je aan de adviezen van het RIVM te houden en contact met de huisarts op te nemen.
Als we blijven samenwerken en elkaar positief blijven steunen, kunnen we na deze verwarrende en extreme tijd een aantal veranderingen gaan invoeren, zodat we er uiteindelijk straks allemaal op vooruit gaan.
Vanuit de Traditionele Chinese Geneeskunde bezien, zijn er drie gebieden in ons lichaam die door het virus worden beïnvloed. Het meest in het oog springend is het longgebied. Daar komt de strijd in het lichaam tegen het virus het meest tot uiting.
De long zorgt voor de verdeling van de energie in het lichaam. Via de zuurstof in het bloed verspreidt de long de boodschap van het hart – leef in het hier en nu – over het gehele lichaam. Hierdoor komt alle voeding op de plaats van bestemming terecht. Van onze vingertoppen tot in onze oorlellen, tot in de diepste lagen, onze organen. In het longgebied vindt dus de uiting van de ziekte plaats maar de bron en ook de oplossing vinden we in andere delen van ons lichaam.
Om onze gezondheid te ondersteunen, kunnen we deze drie gebieden versterken. De manier waarop in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) naar ons immuunsysteem wordt gekeken is anders dan we gewend zijn te doen vanuit westers perspectief. In de visie van de TCG zijn lichaam en geest één. Dat betekent dat ook jouw emoties en de manier waarop je in het leven staat van invloed kunnen zijn op jouw gezondheid. Zo blijken emoties als angst en somberheid van invloed te zijn op je weerstand. Gezondheid gaat dus niet alleen over het goed functioneren van je lichaam, het gaat ook over jouw emotioneel en geestelijk welbevinden. Het gaat over vitaliteit. Een acupuncturist zal daarom altijd aandacht besteden aan hoe jij je voelt en hoe jij met jezelf en het leven omgaat. De behandeling is erop gericht het immuunsysteem optimaal te versterken. Hij kan de behandeling aanvullen met kruidentherapie en voedings- en leefstijladviezen, die volledig zijn afgestemd op jouw individuele situatie. Hiermee krijg je instrumenten in handen om je weerstand maximaal te ondersteunen.
Met de juiste voeding kun je een belangrijke bijdrage leveren aan de ondersteuning van jouw weerstand, niet in de laatste plaats omdat die weerstand zijn basis vindt in een gezonde darmflora. Wat kun je eten om je afweer te ondersteunen? En wat beter niet?
Kies voor verse, liefst biologische voeding en bereid je maaltijden zelf. Maak van je maaltijden zoveel mogelijk een dagelijks ritueel.
Kou is niet goed voor je weerstand. Dat betekent dat je met koud eten en drinken je lichaam geen plezier doet, tenzij het hoogzomer is misschien. Eet daarom vaker (lauw)warm, dus ook tijdens lunch of ontbijt. Denk aan warme havermoutpap, toast, roerei, gegrilde of kort gekookte groenten, soep.
Eet zoveel mogelijk groenten en voldoende fruit (twee stuks per dag). Eet de groenten gegrild, gestoomd of kort gekookt.
kort verwarmde rettich en radijs (drie minuten in heet water)
ui, prei
kort gekookte koolsoorten
knolgroenten
broccoli
spruitjes
specerijen, zoals peper, gember, kaneel en kurkuma
verse kruiden
kiwi
rode vruchten
citrusvruchten
vette vis, zoals haring, makreel en zalm
quinoa, boekweit, havermout
Deze vitamine verdient extra aandacht omdat hij voor een goede weerstand belangrijk is maar juist veel mensen er (in de winter) een tekort aan hebben. Dat heeft te maken met het feit dat we voor vitamine D afhankelijk zijn van zonlicht. Via de voeding krijgen we het niet voldoende binnen. Dat betekent dat je in de zomer regelmatig verantwoord een zonnebadje moet nemen. Dat doe je door rond het middaguur maximaal 15 minuten met je hoofd en onderarmen in de zon te gaan. Daarnaast is het raadzaam, als je klachten als vermoeidheid en lusteloosheid hebt, je vitamine D te laten controleren en zo nodig een supplement te nemen.
Drink voldoende water, zo’n twee liter per dag, liefst warm.
Begin de dag met een warme citroendrank (vers citroensap met heet water, evt. gezoet et honing).
Maak regelmatig een versterkende soep door bouillon te trekken van een schenkel of kip en deze als basis te gebruiken. Vegetariërs kunnen een krachtige groentesoep maken met uien, prei, bleekselderie, en knolgroenten.
Wees matig met: zuivel, suiker, alcohol, koffie, gefrituurd voedsel
Wat verder belangrijk is voor met name het verteringsvuur zijn gekookte groenten maar ook rijst, gierst, bulghur, couscous en quinoa. Soms wat fruit zoals kiwi en rode vruchten, is goed voor de inname van vitamine C en voor een dagelijkse ontlasting. Een goede ontlasting maakt dat we oude zaken loslaten en openstaan voor nieuwe dingen. Daarbij komt dat de darmen sterk verbonden zijn met zowel de longen als het verteringsvuur en daarmee met de weerstand. Een goede darmflora is dan ook essentieel voor onze weerstand. Daarnaast zijn verse kruiden en specerijen zoals verse gember en kurkuma een belangrijke ondersteuning voor het verteringsvuur. Met de verse gember kun je ook thee maken.
Wees matig met vers fruit en rauwkost omdat deze ons verteringsvuur verzwakken. Hetzelfde geldt voor zuivelproducten. Door hun koude aard verzwakken zij het verteringsvuur eveneens. Daarbij komt dat producten als melk, kwark en kaas zorgen voor veel slijm dat uiteindelijk in de longen opgeslagen wordt waardoor deze langzamer herstellen. Suiker werkt ook erg verstorend op het verteringsvuur. Het vertraagt de opname van voedingsstoffen waardoor een opgeblazen gevoel kan ontstaan in het maaggebied. Vermijd ook zoveel mogelijk alcohol, koffie, roken en gefrituurd voedsel. Zij veroorzaken teveel warmte in ons systeem waardoor we sneller uitdrogen.
Je moet natuurlijk ook onthouden dat dit adviezen zijn, geen geboden. Eten moet ook plezierig en lekker zijn, geen strenge, stressvolle bezigheid. Het mentale aspect in het ondersteunen van onze gezondheid is namelijk net zo belangrijk.
Angst is de emotie die het immuunsysteem het meest ondermijnt. Probeer daarom goed het verschil te blijven zien tussen voorzichtigheid en angst. Angst zorgt er namelijk voor dat de rust uit het lichaam en de geest verdwijnt. Hierdoor kunnen we geen gezonde ademhaling meer toepassen, waardoor de basis van de longen verzwakt. Door de verstoorde ademhaling hebben de longen geen verbinding meer met onze innerlijke kracht en overlevings-instincten. Hierdoor kan sneller een droge hoest ontstaan. Hoe kalmer we ons voelen, hoe realistischer onze omstandigheden in het water worden weerspiegeld. Zo weten we hoe we ons het beste tot deze crisis kunnen verhouden. Een goede nachtrust ondersteunt dit.
Om de rust te bewaren is het ook belangrijk om zorgvuldig met de informatie-stroom om te gaan, want de veelheid aan informatie werkt ook op ons .Door het piekeren gaat de ademhaling omhoog en werkt het diafragma, de hulpademhalingsspier onder onze ribben, niet optimaal.. Zorg dus voor een beperkte inname van informatie; blijf op de hoogte maar let op overprikkeling.
Niet alleen voeding is belangrijk voor ons immuunsysteem, ook de manier waarop we leven is van grote invloed. Waar moet je dan aan denken en waar kun je op letten?
Hoe oubollig het misschien ook klinkt: de rust, reinheid en regelmaat van je oma waren zo gek nog niet. Met andere woorden: een tijdje saai doen is heel goed voor je weerstand. Dus:
Ga op tijd naar bed en sta op tijd weer op
Zorg voor voldoende frisse lucht in huis maar vermijd kou en tocht
Kleed je warm aan
Was je handen regelmatig
Drink geen alcohol
Maak elke dag een stevige wandeling
Zorg voor een goede balans tussen inspanning en ontspanning. Neem regelmatig de tijd om werkelijk te ontladen en ontspannen. Kies daarvoor een vorm die bij je past. Denk aan: de natuur in gaan, ademhalingsoefeningen, meditatie, Qi Gong, luisteren naar muziek, dansen, iets met je handen doen. Of gewoon een kwartiertje op de bank, met een kop thee, naar buiten staren. Ook heel heilzaam.
een vorm die bij je past. Denk aan wandelen, fietsen, zwemmen, tuinieren, schoonmaken, milde krachttraining. Let er dan op dat je jezelf niet uitput.
Blijf sterk en vertrouw op je eigen unieke immuunsysteem.